Çocuklarda Telefon ve Tablet Bağımlılığı: Bir Psikolog Bakışıyla

–

Günümüzde teknolojinin hızla büyümesiyle birlikte çocukların telefon ve tablet gibi teknolojik cihazlara olan erişim kolaylığı da artmıştır. Bu sebeple çocuklarda teknoloji bağımlılığı olarak da isimlendirilen bu sorunu da beraberinde getirmiştir. Telefon ve tablet bağımlılığı, çocukların bu cihazlara çok fazla zaman ayırması ve diğer önemli işlerini ihmal etmesidir. Bu makalede, çocuklarda telefon ve tablet bağımlılığının sebepleri, belirtileri ve etkileri üzerine bir psikolog gözüyle detaylı bir şekilde konuşacağız.

–

Telefon/Tablet Bağımlılığının Nedenleri

Çocuklarda telefon veya tablet bağımlılığının temel nedenleri;

1. Fazla Dopamin: Teknolojik aletler, özellikle de oyunlar ve sosyal medya uygulamaları, beyinde dopamin salınımını artırarak zevk ve ödül alma hissini oluşturur. Bu durum, çocukların sürekli olarak bu cihazlara bağlı kalmasına neden olur.
2. Ebeveyn Yanlışı: Ebeveynlerin çocuklarına teknolojiyi ödül olarak sunması veya ilgilenemediği zamanlarda çocuğu teknolojik cihaza terketmek çocukların bu cihazlara olan bağımlılığını artırır.
3. Sosyal Kaçınma: Çocukların sosyal ilişkilerinde zorluk çekmesi veya iletişim kurmaktan kaçınması, teknolojik cihazlara daha fazla zaman ayırmalarına neden olacaktır böyle kısır bir döngü içine girerler.
4. Oyun Reklamları: Oyun ve uygulamalardaki reklamların ilgi çekiciliği, göz boyaması ile birlikte çocukları daha da kendine çeker ve bu oyun sektörü çok büyük seviyelerde olduğu için reklamlar daha fazla insana ve çocuğa ulaşmaktadır.

Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda telefon ve tablet bağımlılığının belirtileri genellikle şöyledir;

1. Sürekli Cihaza Maruz Kalmak: Çocuğun günün büyük bir kısmını telefon veya tablet başında harcaması ve bu cihazlardan kopmak istememesi.
2. Arkadaşlık İlişkisinde Kopukluk: Çocuğun diğer aktivitelere veya arkadaşlarıyla vakit geçirmeye olan ilgisinin azalması ve bununla birlikte arkadaş sayısının azalması daha az fiziksel aktivite geçirmesi, sosyal etkileşimde zorluk çekmesi örnek verilebilir.
3. Davranışlarda Değişiklik: Öfke krizleri, sinirlilik, dikkat dağınıklığı gibi normalde görmediğiniz davranışlar görülebilir.
4. Ders Başarısında Düşüş: Cihaz bağımlılığı olan çocuklarda genellikle okul başarısında ve notlarında düşüş, dikkat eksikliği ve öğrenme güçlükleri görülür..

Bağımlılığın tanısında ise uzman bir psikolog veya psikiyatrist tarafından detaylı bir değerlendirme yapılması gerekir. Belirtiler genellikle çocuğun yaşına, telefon veya tablet kullanım süresine ve diğer nedenlere bağlı olarak değerlendirilir.

Etkileri ve Riskler

Çocuklarda telefon ve tablet bağımlılığının önemli fiziksel ve zihinsel riskleri şöyledir;

1. Fiziksel Sağlık Sorunları: Sürekli oturarak cihaza maruz kalmak, çocuklarda şişmanlık, göz yorgunluğu, boyun ağrısı gibi fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir.
2. Duygusal Problemler: Bağımlılığın artmasıyla birlikte çocuklarda gelecek kaygısı, depresyon, kişisel özgüven sorunları gibi duygusal problemler ortaya çıkabilir.
3. Öğrenme Sorunları: Uzun süreli tablet/telefon kullanımı, dikkat eksikliği, ve öğrenme güçlüğü çekmelerine neden olur.
4. Gerçek Dünyadan Kopmak: Cihaz bağımlılığı olan çocuklar oyundaki ödül ve mutluluğu gerçek hayatta o kadar kolay alamadığı için gerçeklik algısı kaybolabilir.

Nasıl Önleyebilirim? Tedavi Yöntemleri

Çocuklarda telefon ve tablet bağımlılığının tedavisi ve önlenmesi için şu yöntemler gereklidir;

1. Kullanımı Sınırlamak: Çocukların günlük cihaz kullanım süresinin bir sınırlanması ve bu sürenin aşılmaması gereklidir.
2. Hobiler: Çocuklara spor, sanat, müzik gibi farklı sosyal etkinlikler sunularak telefon bağımlılığının önüne geçilebilir.
3. Ebeveyn Kontrolü: Ailenin çocukların cihaz kullanımını kontrol etmesi, sınırları belirlemesi ve rol model olması önemlidir.
4. Psikolojik Destek: Bağımlılık belirtileri olan çocuklar için psikolog tarafından destek planı oluşturulması, duygusal ve davranışsal sorunların giderilmesinde yardımcı olacaktır.

Sonuç olarak, çocuklarda telefon ve tablet bağımlılığı günümüzde giderek artan bir problem olmuştur ve çocukların gerek zihinsel gerek fiziksel gelişimini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle, ailelerin önce kendilerinden başlayarak çocuklarda teknoloji bağımlılığını kontrol altına almalıdır.

Unutmayın ki kontrolsüz bir şekilde siz de vakit geçiriyorsanız, ailecek sosyal etkinlikleriniz yoksa çocuğunuzda da benzer özellikleri görürseniz şaşırmayın. Değişime kendinizden başlayın çocuklar sizleri örnek alıyor.